‘20. yüzyıl Avrupa’sının savaş tezgâhçısı, ölüm tüccarı ve en karanlık adamı, esrarengiz Rum Zaharoff…’ Tarihçi-Yazar İsmail Çolak’ın TÜRDAV Basım ve Yayımdan yeni çıkan “Zaharoff: Yunan İşgalinin Gizli Patronu” isimli eserinin arka kapak metni, bu cümleyle başlıyor.
Milli Mücadele’nin başlamasında, Yunanistan’ın İzmir’i işgal etmesinin ateşleyici rol oynadığı, resmi tarih kitaplarında uzun uzadıya anlatılır. Lakin perde arkasındaki, 1849 Muğla doğumlu Sir Basil Zaharoff’un kanlı elinin payı hep gözden kaçırılır veya görmezden gelinir. Tarihçi İsmail Çolak’ın yeni kitabından anlıyoruz ki, 20. Yüzyıl Avrupa’sının bir numaralı savaş baronu, silah tüccarı ve medya patronu olan Zaharoff, Yunanistan’ın Anadolu’yu işgale kalkışmasının gizli mimarı!
Yunan Başbakanı Venizelos’un patronluğunu yaparak, Yunan ordusuna yaptığı silah ve para yardımlarıyla Batı Anadolu’daki işgalin finansörlüğünü de üstlenmiş. Paris Konferansı’nda Yunanistan’ın İzmir’i işgal etmesine onay verilmesinde, İtilaf Devletleri devlet başkanları nezdinde olağanüstü çaba göstermiş. Sahibi olduğu pek çok basın-yayın organıyla Avrupa’da Yunanistan yanlısı bir kamuoyunun oluşmasına büyük katkıda bulunmuş.
Bu karanlık Rum, Yunanistan’ın Balkan ve Birinci Dünya Savaşlarına girişinde; o dönemde yaşanan pek çok savaşın çıkışında baş tertipçi konumunda yer almış. Dahası, Başbakan Lloyd George’un başdanışmanı sıfatıyla, İngiltere’nin Ön Asya politikasının Yunanistan’ın Helenizm hedefine hizmet edecek doğrultuda şekillenmesinde etkili olmuş. Ayrıca, Milli Mücadele sürecinde Türk-Yunan Savaşı’nın patlak vermesinde göz ardı edilen faktörlerden, Ortadoğu’daki petrol mücadelesini tezgâhlamakta da yabana atılamaz bir rol oynamış…
Dört bölümden oluşan kitapta yer verilen diğer çarpıcı başlıklar şöyle: II. Abdülhamid zamanında Osmanlı’ya ilk denizaltını nasıl sattı? Birinci Dünya Savaşı’ndan ne kadar kazandı, müttefiklere ne kadarını bağışladı? Enver Paşa ile görüşüp rüşvet verdi mi? Anadolu’daki Yunan Harekâtına ne kadar harcadı? Mustafa Kemal’e silah sattı mı?
Yazar Çolak, bu konuları ekseriyetle yabancı kaynaklara ve belgelere dayandırmış ve başta Milli Mücadele olmak üzere, yakın dönem Türk tarihinin bilinmeyen birçok yönünü gün ışığına çıkarmış. Bu yönüyle eserin, Zaharoff’un Osmanlı’nın yıkılışı ve Yunan işgalindeki gizli misyonunu savunan ve kaynak niteliği taşıyan Türkiye’deki ilk telif eser olduğuna dikkat çekiyor.
-Fikirname
