Genel

Nesnelerin İnterneti

1.48BinOkunma

Nesnelerin İnterneti (Internet of Things) kavramı, ilk kez 1999 yılında, Kevin Ashton tarafından Procter&Gamble şirketi için hazırlanan bir sunumda kullanıldı. Bu sunumda, şirketin tedarik zincirinde RFID teknolojisi uygulamasının firmaya faydaları sıralanmakta ve kullanımı önerilmekteydi.

Daha sonraki yıllarda gelişen teknolojiler, milyarlarca insanın bilgisayarlar ya da taşınabilir mobil araçlarla internete bağlanmalarını sağlamıştır. Bu aşamadan sonra, beklenen büyük adım, birbirlerine bağlı bilgisayarların, birbirlerine bağlı nesneler ile bilgi alışverişi yapmasıdır.

Arabalardan kitaplara, elektrikli aletlerden yiyeceklere, buzdolaplarından su ısıtıcılarına, akıllı binalardan ayakkabılara kadar, aklınıza gelebilecek tüm şeylerin/nesnelerin birbirlerine bağlanmaları, yakın gelecekte bizleri bekleyen bir gelişme olacaktır.

Nesneler; algılayıcılar ve elektronik  devreler  ile donatıldığında, “düşünme”, “hissetme” ve “konuşma” özellikleri elde etmeye başlarlar. Böylelikle, bizlerle iletişime geçerek, durum bilgilerini güncelleyebilecek yetiye erişirler.

Mobil ağlar ve internetin gelişimiyle birlikte bu nesneler/şeyler, kişiler/kurumlar ile iletişim kurabilecekler ve bizler de onları her yerden, her zaman gözlemleme ve kontrol etme şansına sahip olacağız. Böylece belki de “Akıllı Dünya” hayallerimiz gerçek olacak.

Sistem nasıl çalışır?

Nesnelerin İnterneti, birbiri ile bağlantılı aygıtlarla ilgilidir. Bu teknolojide algılayıcısı/sensörü olan  her  çeşit  nesnenin  İnternet’e  bağlanarak, birbirleri ile haberleşmesi söz konusudur. Nesnelerin birbirleri ile haberleşebilmesi sayesinde, insan hayatını kolaylaştırıcı gelişmeler sağlanmaya çalışılmaktadır.

Bileğe takılabilen bileklik şeklinde egzersiz takip cihazları (fitness tracker), bebeklerin soluk alıp vermelerini takip edebilen giysiler, akıllı arabalar sensörü olan nesnelere örnek olarak sayılabilir.

Tam olarak üzerinde anlaşılmış bir tanımı olmamakla birlikte, Nesnelerin İnterneti, akıllı nesnelerin oluşturduğu merkezi olmayan ağ şeklinde açıklanabilir. Bu nesneler; algılayabilen, kayıt tutabilen, yorum yapabilen, bilgi iletişiminde bulunabilen ve kendi başına ya da diğer nesnelerle birlikte işleyen nesnelerdir. Bu nesneler, diğer nesneler ile bilgisayarlar ile veya diğer kişiler ile bağlantı kurabilmektedir. Nesnelerin İnterneti (IoT), teknolojisinin en çok kullanıldığı alanlar sağlık, otomobil, evler, işyerleri ve akıllı telefonlardır.

Nesnelerin İnterneti, üç ana bileşenden oluşur (Özvural, 2015): 1. Nesneler, 2. Nesneleri birbirine bağlayan iletişim ağları, 3. Nesnelerden nesnelere akan verileri kullanan bilgisayar sistemleri (Ulaş, 2010).

IoT’ta  nesneler  birbirleriyle  Cihazdan-Cihaza (D2D), Cihazdan-Sunucuya (D2S), Sunucudan-Sunucuya (S2S) olmak üzere üç farklı şekilde haberleşme yapmaktadır. (Karakaplan, 2017)

Internet kullanımının insanlar arasındaki iletişimi, bilgi paylaşımını ve karşılıklı etkileşimi arttırarak günlük hayatımızı önemli ölçüde değiştirdiği artık kaçınılmaz bir gerçektir. IoT olarak adlandırılan yeni teknolojik kavram, akıllı cihazların, birbirlerini algılayan ve iletişime geçebilen nesneler aracılığıyla akıllı bağlantısı şeklinde tanımlanmaktadır.

Nerelerde kullanılabilir? Faydaları neler?

Bu teknoloji ile çok sayıda, küçük boyutlu, kablosuz teknoloji kullanabilen algılayıcı (sensor) cihazlar ile yaşadığımız çevredeki (ev, okul, işyeri, fabrika, şehir vb.) hemen hemen bütün olayları izlemek ve bilgi toplamak mümkündür. Aynı şekilde üretim/imalat ile ilgili endüstriyel sistemlerden aktarılabilecek gerekli verileri de Bilgi Sistemi içinde kullanabilmek, Endüstriyel IoT (IIoT) olarak isimlendirilen bir diğer kavramı ortaya çıkarmıştır. Ortamdaki algılayıcı cihazlardan ve üretimdeki veri terminallerinden gelen, gerçek zamanlı sürekli veri akışı, internet ortamında Bulut Servis Sağlayıcılar tarafından verilen depolama, veritabanı, uygulama hizmetleri ile Bilgi Sistemleri tarafından kullanılmaya hazır hale getirilmektedir.

Böyle bir IIoT bilgi akışı, günlük yaşantımızı, iş hayatını ve endüstriyel üretim sistemlerini olumlu yönde etkileyebilecek değişikliklere neden olacaktır. Endüstri ve IoT’nin birleştirilmesi ile üretimde kullanılan akıllı cihazlar, insan  hatasını en aza indirerek, gerçek zamanlı bilginin karar destek sistemleri tarafından değerlendirilmesini sağlayacaktır. Bu da üretimde kalitenin arttırılması, maliyetlerin azaltılması, rekabetçi ürünler yaratılması gibi birçok olumlu etki yaratacaktır.

İnternet teknolojileri, günümüzde kullanıcıla rın veriye her an ve her yerden ulaşabilmelerine imkân vermektedir. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler ile kullanıcı ve bilgisayar sistemleri arasındaki etkileşimin hızla artması, akıllı ekosistemlere olan ihtiyacı ortaya çıkarmıştır. Bu ekosistemlerden biri olan Nesnelerin İnterneti, akıllı nesneler ve sensör ağlarından oluşan, “tüm” nesneleri birbirine bağlamayı amaçlayan bir sistemdir. Böylelikle; nesnelerin akıllı, programlanabilir, insanlar ve diğer nesneler ile etkileşimde olmaları beklenmektedir.

Verinin toplanıp karşılıklı olarak değiştirilebildiği bir sistem olan IoT, kullanıcılar için farklı birçok olanak sunmaktadır. Her an her yerden herhangi bir verinin alınabilmesi, gerçek zamanlı ya da zaman içerisinde farklı verilerin toplanıp analiz edilebilmesi sağlanabilmektedir. Sensör ağları, akıllı trafik sistemleri, filo yönetimi, akıllı şehirler ve akıllı ev sistemleri IoT’nin başarı ile kullanılmaya başlandığı ilk örneklerdir.

(devam edecek)