Kulluğun Nişanesi NamazÖne ÇıkanlarSalih Eğridere

Namaz Öğretmendir

2.01BinOkunma

İman etmiş olmamız, Rabbimizden gelen her emir ve yasağa sorgusuz, tereddütsüz ve mazeretsiz bir şekilde boyun eğmemizi gerektirir. Görmeden, sadece ilimle iman ettiğimiz bir Allah’ın direktifleri de aynı mantıkla kabul edilmelidir ki iman tamamlanmış olsun. Şüphesiz bu, emredilen ibadetlerin ya da yasaklanan fiillerin maksadını, hikmetini öğrenmeye gerek yoktur anlamına gelmez. Ancak biz, sebebini bilelim ya da bilmeyelim, emredileni yerine getirmekle mükellefiz.

Rabbimizin bize yönelttiği her talimatın arka planında mutlaka bir fayda vardır. Bunu idrak edememiş olabiliriz fakat şunu biliriz ki, bizim Rabbimiz her işinde hikmet sahibidir. Tam yerinde, alternatifsiz, daha iyisi/güzeli emredilemez ve yasaklanamaz komutlar verir. Kulları için sonuçları ya dünyada yahut ahirette faydaya götürecek eylemleri kararlaştırmıştır. Bu sebeple biz dinimizin her hükmünün insanlığın maslahatına yönelik olduğuna iman ederiz.

Sorumlu Tutulduğumuz Yüce İbadet

Kulluk vazifemizin en önemli parçalarından birincisi olan namaz için de bu kural geçerlidir. Emredilmesi itibariyle bahane üretmeden, dünyevî anlamda bir faydası tespit edilmese bile derhal yerine getirilmesi farz olan ibadetimizdir. Karşılığını ahirette cennet olarak alacağımız, Allah’a yakınlık vesilesidir. Bize hayat vermesine karşılık; değil günde beş defa, yirmi beş kez secdede kalın buyursaydı itiraz mı edecektik? Vefa göstereceğimiz yerde nazlanacak halimiz yoktur bizim.

Öte yandan her işinde kullarının iyiliğini dileyen Allah, dünyada da birtakım faydaları namaz ile birlikte bizlere lütfetmiştir. Diğer bir deyişle, namazın şimdiki hayatımıza da ciddi manada katkısı ve etkisi olduğunu söyleyebiliriz.  Kuran’ımızdan öğrendiğimiz, küçük günahlardan temizlemesi (Hûd, 114), kötülüklerden koruması (Ankebût, 45), Allah’ın yardımına sebep olması (Bakara, 45) ve neslin muhafazası için sigorta görevi görmesi (Meryem, 59) gibi her biri dünyaya bedel bu büyük müjdeleri Rabbimiz bize namaz ile vadetmiştir.

Sorumlu tutulduğumuz bu yüce ibadet dünyası içinde, namaz ile alakalı tefekküre daldığımızda aslında muhteşem bir insan yetiştirme projesi içinde olduğumuzu da idrak edebiliriz. Namazın başlı başına irade eğitimini, zaman yönetimini, uyku kontrolünü, hayatı planlamayı icra eden fonksiyonları olduğunu anlayabildiğimizde kazanacağımız şahsiyet de bambaşka olacaktır. Böylelikle iman ile birlikte büyük bir hayat, dolayısıyla insanlık farkını da ortaya koymuş olacağız.

Özellikle belirlenmiş vakitlerde emredilen namazımız, bize zamanı dilimlere ayırarak kullanabilme yetisi katacaktır. Sabah namazı başlı başına bir irade eğitimidir. Keyfin en tatlı olduğu ana, yatağın dayanılmaz çekiciliğine karşı gelebilmek insanı arşa kadar yükseltecek bir eylemdir. Uykunun kontrolünün, namaz dışında başka hiçbir şeyle sağlanamayacağını söylemek hiç de mübalağa olmayacaktır. Zira son nefese kadar, gençlikten yaşlılığa hafta sonu tatili olmayan bir ibadet ancak uykuyu düzene sokabilir.

Gündelik yaşam içinde güneşin seyri esnasında kaydedilmiş ezan saatlerinde hayata ara verebilmek, dünyevî arzulara sınır koyabilmek ve ancak böylece güçlü iradenin sahibi olabilmek namazlı insana has bir meziyettir. Randevularını namaz saatlerine göre ayarlayabilme üstünlüğü de yine namazı hayatın merkezine koyabilenler için konuşulabilecek bir haslettir.

Farklı bir açıdan ifade edecek olursak namaz, erkeği de kadını da adam eder. Namaz eğitir ve yetiştirir. Okuma eylemi bile namaz ile mecburen yapılır. Yakarış, dua, isteklerimiz doğal olarak namazın içeriğidir. Her bir anındaki tekbirler, beyinlerde ve yüreklerde icra ettiği hareketlenmeler ile insanın kime göre yaşayacağının habercisidir. Secdesi, başlı başına, kul olan insana haddini bildirir. 

Namaz, bıkmadan usanmadan Allah için aynı işlerin tekraren yapılacağının mümkün olduğunu ve lezzetini öğretir. Hasta da olsa insan, bir şekilde gücü nispetinde Allah’a ibadet edebileceğinin belgesidir namaz. Kurallı kılınmasıyla, Allah’ın istediği zaman ve mekanda Allah’ın kulundan beklediği şekle bürünmenin gerekliliğini öğretir. Namaz öğretmendir. Bunu da ancak onunla öğrenmek isteyen anlayabilir.

Salih Eğridere